top of page

Kâr nedir?

Eski bestekârların üzerinde önemle durdukları, ustalıklarını gösterdikleri bir beste formudur. Genellikle PeÅŸrev’den hemen sonra icra edilir. GeniÅŸ kapsamlı bir beste tarzı olduÄŸundan bünyesinde deÄŸiÅŸik usûller çoÄŸunlukla kullanılır. Bu usûl deÄŸiÅŸiklikleri esere farklı bir canlılık kazandırır.

Kâr icrasından sonra Beste formu icra edilir. Kâr’lar büyük usûllerle olduÄŸu gibi . küçük usûllerle de ölçülmnüÅŸ ve bestelenmiÅŸlerdir.

Beste formundan bir diÄŸer farkı da terennümlerin’ın serbest oluÅŸlarıdır. Eserin baÅŸ kısmında çoÄŸunlukla terennüm bulunabilir.

Kâr tarzında bestelenmiÅŸ eserler bazen uzunluk ve kısalıklarına göre deÄŸiÅŸik isimlerle anılırlar: Kâr, kârçe, kâr-ı nev, kâr-ı natık gibi isimler eserlerin yapısını anlatır.

Kâr, genellikle terennümle baÅŸlayan geniÅŸ kapsamli, muhtelif usûllerin, kullanıldığı uzun eserlere verilen isimdir.

Kârçe, kâr’dan daha kısa ve özelliklerini daha öz anlatım (belirten) eserlere verilen isimdir.

Kâr-ı nev, deÄŸiÅŸik usûllerin kullanıldığı bir formdur. Kâr’dan fazla farkı yoktur.

Kâr-ı natık, kâr ve kârçe’den usûl ve güfte yönünden lıemen ayrıcalik arzeder. Kâr-ı natıkların güftelerinin hemen her satırında deÄŸiÅŸik usûllere rastlanılabilir. Kâr-ı natıklar baÅŸladıkları makamın ismi ile anılırlar. Rast kâr-ı natık, neva kâr-ı natik gibi… Kâr-ı natık bitiÅŸte baÅŸladığı makam seslerine dönerek karar verir.

Her satırda deÄŸiÅŸik usûllere rastlanıldığı gibi, her satırda deÄŸiÅŸik makamlara ge çilmesi kâr-ı natıkların özelliÄŸidir. Her satır icra edilirken, geçilen makamın ismi belirtilir. “Rast getirip…” gibi…

Kâr türü eserler günümüzde maalesef hemen hiç yapılmamaktadır. Eski bestekârlarımız bu form üzerinde titizlikle durmuÅŸlar ve çok güzel eserler meydana getir miÅŸlerdir.
 

bottom of page